نگاهی به ضعف ژانر ورزشی در سینمای ایران/ از «ببر مازندران» و «یاس‌های وحشی» تا «بیرو» و «خلیل عقاب»
تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۹۶۷۴۲
به بهانه ساخت مستندی درباره خلیل عقاب، نگاهی داشتیم به مهمترین فیلم‌های ژانر ورزشی در سینمای ایران...
ژانر ورزشی در سینمای ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته اما فیلم‌های شاخصی نیز با محوریت ورزش ساخته شده است.
طرفداری| ژانر ورزشی در سینما و تلویزیون، مخاطبان خاص خود را دارد و کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی، بودجه هنگفتی را برای ساخت آثاری در این ژانر هزینه می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ایران هم فیلم‌هایی از گذشته تا امروز در ژانر ورزشی ساخته شده اما در مقایسه با دیگر ژانرها بسیار کمرنگ و کم‌تعداد بوده است. ژانر ورزشی مانند علمی - تخیلی و ترسناک جزو ژانرهای کمتر پرداخته‌شده در سینمای ایران است؛ ژانرهایی که به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران، تهیه‌کنندگان و کارگردانان از شکست در گیشه یا ناتوانی در ارائه اثری ارزشمند مغفول مانده و تعداد آثار شاخص در آن از انگشتان دو دست فراتر نمی‌رود.
یکی از شاخص‌ترین آثار این ژانر «ببر مازندران» اثر ساموئل خاچیکیان فیلمساز صاحب‌سبک سینمای ایران در سال 1347 است. در این فیلم امامعلی حبیبی، ستاره کشتی ایران و دارنده نخستین مدال طلای المپیک همراه با استاد و مربی‌اش حبیب‌الله بلور جلوی دوربین رفت. «عمو فوتبالی» ساخته سعید مطلبی در سال 1354 با نقش‌آفرینی ایرج قادری و بهمن مفید، بازیگران مشهور وقت نیز جزو فیلم‌های قابل توجهی بود که به طرفداران متعصب فوتبال پرداخت و فروش متوسطی هم در گیشه داشت.
بعد از انقلاب فیلم‌هایی مثل «خط پایان»، «یاس‌های وحشی» و «شیرهای جوان» ساخته و اکران شدند. بسیاری از نوجوانان به واسطه فیلم «یاس‌های وحشی» به هنرهای رزمی علاقه‌مند شدند. البته باید به کاراکتر متفاوت جمشید هاشم‌پور (آریا) با سری تراشیده در فیلم‌های اکشن هم اشاره کرد که چهره محبوب پسرها بود و در سریال «نیسان آبی» نیز به شکلی طنز به تصویر کشیده شد.
فیلم «آفساید» به دست جعفر پناهی کارگردان بین‌المللی سینمای ایران هم از دیگر فیلم‌های ورزشی شاخص ایران محسوب می‌شود. آثار سینمایی و مستندی مانند «عرق سرد»، «سونامی»، «من ناصر حجازی هستم»، «غلامرضا تختی»، «فرشاد آقای گل»، «سفمونی حمید»، «ملوانان تنها به دریا نمی‌روند» و «بیرو» هم به شکل مستقیم و غیرمستقیم به نمایش گوشه‌ای از زندگی ورزشکاران نامدار مثل غلامرضا تختی، ناصر جازی، حمید علیدوستی، فرشاد پیوس و نیلوفر اردلان پرداختند.
البته در تاریخ سینمای ایران نمی‌توان فیلمی ورزشی یافت که به قدرت و درخشش «گاو خشمگین» اثر جاودانه مارتین اسکورسیزی، «راکی» با نویسندگی و هنرنمایی سیلوستر استالونه یا «عزیز میلیون دلاری» ساخته هنرمندانه کلینت ایستوود باشد. در سال‌های اخیر نیز فیلم «فورد در برابر فراری» با نقش‌آفرینی کریستین بیل و مت دیمون رفاقت پیچیده کن مایلز و کرول شلبی، دو راننده نامدار در دنیای واقعی را به زیبایی به تصویر کشید و نظر مثبت مخاطبان و تحسین منتقدان را به همراه داشت.
حالا هم خبر آمده «آشیانه عقاب» مستندی درباره زندگی و کارنامه حرفه‌ای و هنری خلیل طریقت پیما (خلیل عقاب) با فیلمبرداری مراسم خاکسپاری او به پایان می‌رسد. این مستند حاصل 10 سال همراهی مریم اسلوبی کارگردان این مستند با خلیل عقاب است. مراسم تشییع این چهره مشهور امروز (دوشنبه 4 اردیبهشت 1402) در زورخانه «پهلوان عقاب» واقع در مجموعه ورزشی ۲۲ بهمن برگزار شد.
خلیل عقاب دارنده رکورد گینس به دلیل بلند کردن فیل هزار و 408 کیلویی و نخستین پایه‌گذار سیرک بین‌المللی در ایران بود. «پدر سیرک ایران» تجربه حضور در سینما را هم داشت. مشهورترین تجربه او «مردان خشن» به کارگردانی صابر رهبر بود که در آن با محمدعلی فردین و جمشید مشایخی همبازی شد.
با این وجود همچنان ژانر ورزشی فاصله زیادی با دیگر ژانرها به‌ویژه در ایران و سینمای رو به افول کشور دارد؛ سینمایی که بار اقتصادی‌اش را فیلم‌های کمدی به دوش می‌کشند و هر از چند گاهی فیلمی جدی اکران شده و به ندرت ماندگار می‌شود. نگاهی به فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران نشان می‌دهد در جمع 10 فیلم بالانشین، تنها دو فیلم هستند که کمدی نیستند! «متری شیش و نیم» و «ملاقات خصوصی» که آنها نیز نهم و دهم بوده و هشت رتبه نخست را فیلم‌هایی کمدی با شوخی‌هایی عمدتا جنسی به خود اختصاص داده‌اند.
اخبار داغ
محرز مارول، درس ایتالیا به نژادپرست‌ها حرکت ارزشمند عارف غلامی؛ عکس تیمی استقلال با تصویر جوان ناکام رکورد 57 ساله فوتبال انگلیس به دست منچسترسیتی افتاد / نکته آماری فریم به فریم با گل آل کثیر به استقلال در دربی صد / اختصاصی طرفداری دنیا روی سر تاتنهام خراب شد؛ دریافت 5 گل در 20 دقیقه ابتدایی مقابل نیوکاسلمنبع: طرفداری
کلیدواژه: سینمای ایران ژانر ورزشی خلیل عقاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tarafdari.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «طرفداری» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۹۶۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا مست عشق پای ستارگان ترکیه‌ای را به سینمای ایران باز می‌کند؟
به گزارش همشهری آنلاین، طولانی شدن روند تصویربرداری و توقف تولید در زمان کووید و ماجراهایی که بعد از تصمیم تهیه‌کننده ترکیه ای برای اکران فیلم در این کشور پیش از اکران در ایران پیش آمد بخشی از حواشی بود که این فیلم تا رسیدن به اکران پشت سر گذاشت، هرچند اکرانش هم بی‌مسئله نبود.
فیلم چند نوبت قرار بود به اکران برسد که هر بار به تعویق افتاد. آخرین بار همین یک هفته قبل از اکران بود که باز به هفته بعد از آن موکول شد.
اما این‌ها تمام ماجراهای این فیلم نبود. به جز انتخاب بازیگران نقش مولانا و شمس که بازخوردهای زیادی داشت، استفاده از بازیگران ترکیه‌ای مثل هانده ارچل، ابراهیم چلیک‌کول، بنسو سورال، بوران کوزوم، سلما ارگچ، حسام منظور و هالیت ارگنچ هم یکی از مسائلی بود که صحبت‌های زیادی درباره آن شد.
حضور بازیگران ترکیه‌ای در فیلم‌های ایرانی البته به سال‌های دور برمی‌گردد. در سال‌های پیش از انقلاب هم بازیگران ترکیه‌ای در فیلم‌های فارسی بازی کرده بودند. مهمترین و پرکارترین آنها جنید آرکین است که در ایران با نام فخرالدین شهرت دارد. او از سال ۴۷ تا ۷۴ در ۱۶ فیلم و سریال ایرانی بازی کرد. اولین آنها یوسف و زلیخا بود و آخرینش سریال مزد ترس که سال ۷۴ پخش شد. به جز او امل سایین خواننده و بازیگر ترک هم پیش از انقلاب در چند فیلم ایرانی حضور داشت.
دو دهه بعد از انقلاب حضور ستارگان ترک در فیلم‌های ایرانی ادامه پیدا کرد. آدم برفی ساخته داود میرباقری که سال ۷۳ ساخته شد، اگرچه از بازیگران ترکیه‌ای استفاده نکرد، اما به نوعی پیشقدم ساخت فیلم در ترکیه شد.
پس از آن در دهه هشتاد فیلم اکواریوم ایرج قادری در ترکیه فیلمبرداری شد و بعدتر در دهه‌ی ۹۰ فیلم‌هایی نظیر گناهکاران از فریبرز قریبیان، بغض به کارگردانی رضا درمشیان و یک سطر واقعیت ساخته علی وزیریان در ترکیه فیلمبرداری شدند و در تمام آنها بازیگران ترک در نقش‌های فرعی و کم اهمیت حضور داشتند.
اما از اواخر دهه نود حضور بازیگران ترکی در فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی جدی شد و حالا این بازیگران عهده‌دار بازی نقش‌های اصلی یا دست‌کم پر رنگ در فیلم‌های ایرانی شدند. فیلم‌های مطرب، جن زیبا، هولیا با حضور بازیگران ترکیه ای در این دهه به نمایش درآمدند.
«جن زیبا» در سال ۹۷ اکران شد که بازیگر ترکی در آن بازی می‌کرد که به واسطه سریال‌هایی که در آنها بازی کرده بود، برای تماشاگر ایرانی شناخته شده بود. حضور نورگل یشیلچای امید زیادی هم برای فروش این فیلم ایجاد کرده بود که البته موفق نبود. این فیلم در سال ۹۷ کمی بیش از یک میلیارد تومان فروخت که اصلا رقم جالبی نیست.
«مطرب» ساخته ۱۳۹۸ مصطفی کیایی داستان خواننده‌ای قدیمی با بازی پرویز پرستویی است که دیگر اجازه فعالیت ندارد و بالاخره در هفته فرهنگی ایران در ترکیه فرصتی برای اجرای کنسرت پس از سالیان طولانی پیدا می‌کند. این فیلم در سال ۹۸ بیش از ۳۸ میلیارد تومان فروش داشت و یکی از فیلم‌های موفق گیشه بود.
سال ۹۹ هم مرتضی آتش زمزم فیلم «هولیا» را با حضور ویلما الس و هولیا دیکن ساخت که البته سال گذشته اکران شد و حدود ۵ میلیارد تومان فروش داشت. نوروز هم فیلم دیگری بود که سال گذشته در جشنواره فجر اکران شد و علی بوراک سیلان، بازیگر ترکیه‌ای، در آن بازی داشت.
حالا هم مست عشق گروهی از بازیگران ترک را وارد فیلمی‌از سینمای ایران کرده است. اما آنچه در مورد مست عشق متفاوت است این است که این فیلم محصول مشترک ایران و ترکیه است و نه این که تنها از بازیگران ترکیه ای استفاده کرده باشد. فروش نه چندان موفق فیلم هایی که با بازیگران ترکیه‌ای ساخته شدند، این پیام را می دهد که صرف حضور آنها نمی‌تواند دلیلی برای فروش بالای فیلم باشد.
در مورد مست عشق هم دلایل زیاد دیگری برای فروش ۴۷ میلیاردی آن وجود دارد که تنها بخشی از آن بازی ستارگان ترک است. بنابراین فروش بالای آن نمی‌تواند مشوقی برای ساخت فیلم‌هایی با حضور بازیگران ترکیه‌ای قلمداد شود، اما می‌تواند شروعی برای همکاری مشترک با ترکیه باشد.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ایران زمین مهمان "مست عشق" شدند (+تصاویر) مست عشق : روایتی متفاوت از عشق با حضور ستارگان دو کشور (+عکس) ادامه رقابت «تمساح خونی» و «مست عشق» در گیشه و آغاز اکران یک اکشن
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟